Toegang tot kwaliteitsvolle digitale media blijft vooral voor mensen in armoede een probleem omwille van de hoge kostprijs van digitale tools en (mobiel) internet. Digitale uitsluiting is bij veel mensen in armoede een feit en is intrinsiek verweven met sociale uitsluiting. Een sociaal tarief voor telecommunicatie biedt een garantie op kwaliteitsvolle en duurzame toegang tot ICT en internet.

Digitale uitsluiting

Cijfers uit de meest recente barometer van de informatiemaatschappij (2016) van de FOD Economie geven aan dat 12,6% van de Belgen nog nooit het internet gebruikte. Voor mobiel internet liggen de cijfers nog een heel pak hoger. Bijna 40% van de Belgen heeft geen abonnement voor mobiel internet. Mensen kunnen moeilijkheden ervaren omdat ze niet deelnemen aan de digitale wereld; dit wordt digitale uitsluiting genoemd. Het houdt niet alleen een gebrek aan toegang in, maar ook aan gebruik, vaardigheden en kansen, een negatieve attitude tegenover het digitale of niet beschikken over een voldoende groot sociaal netwerk.

Digitale uitsluiting bij mensen in armoede

Voor mensen in armoede is digitale uitsluiting een reële problematiek. De meerderheid van mensen die in armoede leven wordt geconfronteerd met een structureel tekort aan financiële middelen, ervaren een gebrek aan kennis en vaardigheden, krijgen te weinig positieve stimulansen of worden onvoldoende ondersteund bij hun gebruik van digitale tools omdat ze ingebed zitten in homogene gesloten netwerken van andere mensen in armoede met dezelfde problemen. Digitale uitsluiting is intrinsiek verweven met sociale uitsluiting. De digitalisering van dagdagelijkse routines (zoals taken maken voor school) leidt tot steeds minder participatie van mensen in armoede in alle mogelijke levensdomeinen en duwt hen nog sterker en sneller naar een leven aan de rand van de maatschappij.

Uit onderzoek in Brussel en Gent is telkens gebleken dat ongeveer 1/3^e van de bevraagde mensen in armoede wel de nodige vaardigheden hadden, ondersteuning kregen van of gaven aan anderen, een zeer divers gebruik vertoonden, maar een structureel gebrek hadden aan toegang tot een kwaliteitsvolle computer en/of internet.

De logische conclusie blijft echter dat fysieke toegang tot kwaliteitsvolle digitale media een structureel problematisch gegeven is voor mensen in armoede omwille van de hoge kostprijs van digitale tools en (mobiel) internet. Een blijvende aanbeveling voor beleidsmakers is dan ook de uitwerking van een reëel en up-to-date sociaal tarief voor telecommunicatie dat bij de juiste rechthebbenden terecht komt en een garantie biedt op kwaliteitsvolle en duurzame toegang tot ICT en internet.

Bijdrage door Ilse Mariën